ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ: - ευτροπιον

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ:
ΑΠΑΡΧΗ ΟΜΙΛΙΑΣ ΟΤΕ ΤΗΣ ΕΞΩ ΕΥΡΕΘΕΙΣ ΕΥΤΡΟΠΙΟΣ ΑΠΕΣΠΑΣΘΗ (πρὸς Εὐτρόπιον β) Ἡδὺς μὲν λειμὼν καὶ παρὰδεισος, πολὺ δὲ ἡδύτερον τῶν θείων Γραφῶν ἡ ἀνάγνωσις. Ἐκεῖ μὲν γάρ ἐστιν ἄνθη μαραινόμενα, ἐνταῦθα δὲ νοήματα ἀκμάζοντα· ἐκεῖ ζέφυρος πνέων, ἐνταῦθα δὲ Πνεύματος αὔρα· ἐκεῖ ἄκανθαι αἱ τειχίζουσαι, ἐνταῦθα δὲ πρόνοια Θεοῦ ἡ ἀσφαλιζομένη· ἐκεῖ τέττιγες ᾄδοντες, ἐνταῦθα δὲ προφῆται κελαδοῦντες· ἐκεῖ τέρψις ἀπὸ τῆς ὄψεως, ἐνταῦθα δὲ ὠφέλεια ἀπὸ τῆς ἀναγνώσεως. Ὁ παράδεισος ἐν ἑνὶ χωρίῳ, αἱ δὲ Γραφαὶ πανταχοῦ τῆς οἰκουμένης· ὁ παράδεισος δουλεύει καιρῶν ἀνάγκαις, αἱ δὲ Γραφαὶ καὶ ἐν χειμῶνι καὶ ἐν θέρει κομῶσι τοῖς φύλλοις, βρίθουσι τοῖς καρποῖς. Προσέχωμεν τοίνυν τῇ τῶν Γραφῶν ἀναγνώσει· ἐὰν γὰρ τῇ Γραφῇ προσέχῃς, ἐκβάλλει σου τὴν ἀθυμίαν, φυτεύει σου τὴν ἡδονὴν, ἀναιρεῖ τὴν κακίαν, ριζοῖ τὴν ἀρετήν, οὐκ ἀφίησιν ἐν θορύβῳ πραγμάτων τὰ τῶν κλυδωνιζομένων πάσχειν. Ἡ θάλασσα μαίνεται, σὺ δὲ μετὰ γαλήνης πλέεις· ἔχεις γὰρ κυβερνήτην τῶν Γραφῶν τὴν ἀνάγνωσιν τοῦτο γὰρ τὸ σχοινίον οὐ διαρρήγνυσι τῶν πραγμάτων ὁ πειρασμός. Μεταγραφή: Ευχάριστο είναι το λιβάδι και ο κήπος, αλλά πολύ πιο ευχάριστη είναι η ανάγνωση των θείων Γραφών. Γιατί εκεί υπάρχουν άνθη που μαραίνονται, ενώ εδώ νοήματα που πάντοτε είναι ακμαία. Εκεί ζέφυρος που φυσάει, ενώ εδώ η αύρα του (Αγίου) Πνεύματος. Εκεί τα αγκάθια που περιτειχίζουν, ενώ εδώ η πρόνοια του Θεού που ασφαλίζει. Εκεί τζιτζίκια που τραγουδούν, ενώ εδώ οι προφήτες που κελαηδούν. Εκεί τέρψη από την εμφάνιση, ενώ εδώ ωφέλεια από την ανάγνωση. Ο κήπος (βρίσκεται) σε ένα τόπο, ενώ οι Γραφές σε όλα τα μέρη της οικουμένης. Ο κήπος υποτάσσεται στις ανάγκες των καιρών, ενώ οι Γραφές και μέσα στο χειμώνα και μέσα στο καλοκαίρι έχουν πολλά φύλλα και είναι γεμάτες καρπούς. Ας προσέχουμε λοιπόν στην ανάγνωση των Γραφών, γιατί εάν προσέχεις στην Γραφή σου εκβάλλει την λύπη, σου φυτεύει την ευχαρίστηση, αναιρεί την κακία, ριζώνει την αρετή, δεν αφήνει μέσα στην αναταραχή των πραγμάτων να παθαίνεις όπως οι ναυτικοί στην τρικυμία. Η θάλασσα μαίνεται, αλλά εσύ πλέεις με γαλήνη, γιατί έχεις κυβερνήτη την ανάγνωση των Γραφών, επειδή αυτό το σκοινί δεν το σπάζει η δοκιμασία των περιστάσεων.

ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ: λογος

ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ:
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΙΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ποτὲ γοῦν φιλόσοφοι δύο ἦλθον πρὸς αὐ τὸν Ἕλληνες, νομίζοντες δύνασθαι τὸν Ἀντώνιον πειράσαι· ἦν δὲ ἐν τῷ ὄρει τῷ ἔξω· ὁ δὲ ἐκ τοῦ προσώπου συνεὶς τοὺς ἀνθρώπους, ἐξελθὼν πρὸς αὐτοὺς, ἔφη δι' ἑρμηνέως· Τί τοσοῦτον ἐσκύλητε, ὦ φιλόσοφοι, πρὸς μωρὸν ἄνθρωπον; Τῶν δὲ εἰπόντων, μὴ εἶναι μωρὸν αὐτὸν, ἀλλὰ καὶ μάλα φρόνιμον, ἔφη πρὸς αὐτούς· Εἰ μὲν πρὸς μωρὸν ἤλθετε, περιττὸς ὑμῶν ὁ κάματος· εἰ δὲ νομίζετέ με φρόνιμον εἶναι, γίνεσθε ὡς ἐγώ· δεῖ γὰρ τὰ καλὰ μιμεῖσθαι. Καὶ εἰ μὲν ἐγὼ πρὸς ὑμᾶς ἠρχόμην, ἐμιμησάμην ἂν ὑμᾶς· εἰ δὲ ὑμεῖς πρὸς ἐμὲ, γίνεσθε ὡς ἐγώ· Χριστιανὸς γάρ εἰμι. Οἱ δὲ θαυμάζοντες ἀνεχώρουν ἔβλεπον γὰρ καὶ δαίμονας φοβουμένους τὸν Ἀντώνιον. Ἄλλων δὲ πάλιν τοιούτων ἀπαντησάντων πρὸς αὐτὸν ἐν τῷ ὄρει τῷ ἔξω, καὶ νομιζόντων χλευάζειν, ὅτι μὴ μεμάθηκε γράμματα, λέγει πρὸς αὐτοὺς ὁ Ἀντώνιος· Ὑμεῖς δὲ τί λέγετε; Τί πρῶτόν ἐστι, νοῦς ἢ γράμματα; καὶ τί τίνος αἴτιον, ὁ νοῦς τῶν γραμμάτων, ἢ τὰ γράμματα τοῦ νοῦ; Τῶν δὲ εἰπόντων πρῶτον εἶναι τὸν νοῦν, καὶ τῶν γραμμάτων εὑρέτην· ἔφη ὁ Ἀντώνιος· ᾭ τοίνυν ὁ νοῦς ὑγιαίνει, τούτῳ οὐκ ἀναγκαῖα τὰ γράμματα. Τοῦτο καὶ τοὺς παρόντας καὶ αὐτοὺς ἐξέπληξεν. Ἀπῆλθον οὖν θαυμάζοντες, ὅτι τοσαύτην ἔβλεπον ἐν ἰδιώτῃ σύνεσιν· καὶ γὰρ οὐχ ὡς ἐν ὄρει τραφεὶς, κἀκεῖ γέρων γενόμενος, ἄγριον εἶχε τὸ ἦθος· ἀλλὰ καὶ χαρίεις ἦν καὶ πολιτικός. Τὸν δὲ λόγον εἶχεν ἠρτυμένον τῷ θείῳ ἅλατι· ὥστε μηδένα φθονεῖν, χαίρειν δὲ μᾶλλον ἐπ' αὐτῷ πάντας τοὺς ἐρχομένους πρὸς αὐτόν. Ἀμέλει μετὰ ταῦτα πάλιν ἐλθόντων ἑτέρων τινῶν· ἦσαν δὲ οὗτοι τῶν παρ' Ἕλλησι δοκούντων εἶναι σοφῶν· καὶ ἀπαιτούντων αὐτὸν λόγον περὶ τῆς καθ' ἡμᾶς ἐν Χριστῷ πίστεως· ἐπιχειρούντων δὲ συλλογίζεσθαι περὶ τοῦ κηρύγματος τοῦ θείου σταυροῦ, καὶ βουλομένων χλευάζειν· ὀλίγον ἐπισχὼν ὁ Ἀντώνιος, καὶ πρῶτον οἰκτείρας αὐτοὺς ἐπὶ τῇ ἀγνωσίᾳ, ἔλεγε δι' ἑρμηνέως, τοῦ καλῶς τὰ ἐκείνου διερμηνεύοντος· Τί κάλλιόν ἐστι, σταυρὸν ὁμολογεῖν, ἢ μοιχείας καὶ παιδοφθορίας προσάπτειν τοῖς παρ' ὑμῖν λεγομένοις θεοῖς; Τὸ μὲν γὰρ παρ' ἡμῶν λεγόμενον ἀνδρίας ἐστὶ τεκμήριον, καὶ καταφρονήσεως θανάτου γνώρισμα· τὰ δὲ ὑμέτερα ἀσελγείας ἐστὶ πάθη. Ἔπειτα τί βέλτιόν ἐστι, λέγειν, ὅτι ὁ τοῦ Θεοῦ Λόγος οὐκ ἐτράπη· ἀλλ' ὁ αὐτὸς ὢν, ἐπὶ σωτηρίᾳ καὶ εὐεργεσίᾳ τῶν ἀνθρώπων ἀνείληφε σῶμα ἀνθρώπι νον, ἵνα, τῇ ἀνθρωπίνῃ γενέσει κοινωνήσας, ποιήσῃ τοὺς ἀνθρώπους κοινωνῆσαι θείας καὶ νοερᾶς φύσεως· ἢ ἐν ἀλόγοις ἐξομοιοῦν τὸ Θεῖον, καὶ διὰ τοῦτο σέβειν τετράποδα, καὶ ἑρπετὰ, καὶ ἀνθρώπων εἰκόνας; Ταῦτα γὰρ ὑμῶν ἐστι τῶν σοφῶν τὰ σεβάσματα. Πῶς δὲ χλευάζειν τολμᾶτε ἡμᾶς, λέγοντας τὸν Χριστὸν ἄνθρωπον πεφανερῶσθαι· ὅπου γε ὑμεῖς, ἐκ τοῦ οὐρανοῦ τὴν ψυχὴν χωρίζοντες, φάσκετε πεπλανῆσθαι αὐτὴν καὶ πεπτωκέναι ἀπὸ τῆς ἁψίδος τῶν οὐρανῶν εἰς σῶμα· καὶ εἴθε εἰς ἀνθρώπινον μόνον, καὶ μὴ εἰς τετράποδα καὶ ἑρπετὰ μεταβαίνειν καὶ μεταπίπτειν. Ἡ μὲν γὰρ ἡμετέρα πίστις ἐπὶ σωτηρίᾳ τῶν ἀνθρώπων τὴν τοῦ Χριστοῦ παρουσίαν λέγει· ὑμεῖς δὲ πλανᾶσθε, ὅτι περὶ ἀγεννήτου ψυχῆς ἐξηγεῖσθε. Καὶ ἡμεῖς μὲν τὸ δυνατὸν καὶ φιλάνθρωπον τῆς Προνοίας φρονοῦμεν, ὅτι καὶ τοῦτο οὐκ ἀδύνατον ἦν τῷ Θεῷ· ὑμεῖς δὲ, εἰκόνα τοῦ νοῦ τὴν ψυχὴν λέγοντες, πτώματα προσάπτετε αὐτῇ, καὶ τρεπτὴν αὐτὴν μυθολογεῖτε· καὶ λοιπὸν καὶ αὐτὸν τὸν νοῦν διὰ τὴν ψυχὴν τρεπτὸν εἰσάγετε. Ὁποία γὰρ ἦν ἡ εἰκὼν, τοιοῦτον ἀνάγκη κἀκεῖνον εἶναι, οὗ ἐστιν ἡ εἰκών. Ὅτ' ἂν δὲ περὶ τοῦ νοῦ τοιαῦτα νομίζετε, ἐνθυμεῖσθε, ὅτι καὶ εἰς αὐτὸν τὸν Πατέρα τοῦ νοῦ βλασφημεῖτε. Περὶ δὲ τοῦ σταυροῦ τί βέλτιον ἂν εἴποιτε, ἐπιβουλῆς ἐπαγομένης παρὰ πονηρῶν ὑπομένειν σταυρὸν, καὶ μὴ πτήσσειν τὸν ὅπως δήποτε θάνατον ἐπαγόμενον· ἢ πλάνας Ὀσίριδος καὶ Ἴσιδος, καὶ ἐπιβουλὰς Τυφῶνος, καὶ Κρόνου φυγὴν, καὶ τέκνων καταπόσεις, καὶ πατροκτονίας μυθολογεῖν; Ταῦτα γὰρ ὑμῶν ἐστι τὰ σοφά. Πῶς δὲ, χλευάζοντες τὸν σταυρὸν, οὐ θαυμάζετε τὴν ἀνάστασιν; Οἱ γὰρ τοῦτο εἰπόντες κἀκεῖνο ἔγραψαν. Ἢ διὰ τί, μνημονεύοντες τοῦ σταυροῦ, σιωπᾶτε περὶ τῶν ἐγερθέντων νεκρῶν, καὶ τῶν ἀναβλεψάντων τυφλῶν, καὶ τῶν θεραπευθέντων παραλυτικῶν, τῶν τε καθαρισθέντων λεπρῶν καὶ τῆς ἐπὶ τὴν θάλασσαν πεζοπορίας, τῶν τε ἄλλων σημείων καὶ τεραστίων, ἅπερ οὐκέτι ἄνθρωπον, ἀλλὰ Θεὸν δείκνυσι τὸν Χριστόν; Πάνυ μοι δοκεῖτε ἀδικεῖν ἑαυτοὺς, καὶ μὴ γνησίως ἐντετυχηκέναι ταῖς Γραφαῖς ἡμῶν. Ἀλλ' ἐντυγχάνετε μὲν ὑμεῖς, καὶ βλέπετε, ὅτι ἃ πεποίηκεν ὁ Χριστὸς, Θεὸν αὐτὸν ἀποδεικνύουσιν, ἐπιδημήσαντα ἐπὶ σωτηρίᾳ τῶν ἀνθρώπων. Εἴπατε δὲ καὶ ὑμεῖς ἡμῖν τὰ ὑμέτερα. Τί δ' ἂν εἴποιτε περὶ τῶν ἀλόγων, ἢ ἀλογίαν καὶ ἀγριότητα; Ἐὰν δὲ, ὡς ἀκούω, θελήσητε λέγειν μυθικῶς λέγεσθαι ταῦτα παρ' ὑμῖν· καὶ ἀλληγορεῖτε ἁρπαγὴν Κόρης εἰς τὴν γῆν, καὶ Ἡφαίστου χωλότητα εἰς τὸ πῦρ, καὶ Ἥραν εἰς τὸν ἀέρα, καὶ Ἀπόλλωνα εἰς τὸν ἥλιον, καὶ Ἄρτεμιν μὲν εἰς τὴν σελήνην, τὸν δὲ Ποσειδῶνα εἰς τὴν θάλασσαν· οὐδὲν ἧττον αὐτὸν οὐ Θεὸν σέβεσθε, ἀλλὰ τῇ κτίσει λατρεύετε παρὰ τὸν τὰ πάντα κτίσαντα Θεόν. Εἰ γὰρ, ὅτι καλὴ ἡ κτίσις, τοιαῦτα συνεθήκατε· ἀλλ' ἔδει μέχρι τοῦ θαυμάσαι μόνον ὑμᾶς γενέσθαι, καὶ μὴ θεοποιῆσαι τὰ ποιήματα· ἵνα μὴ τὴν τοῦ Δημιουργοῦ τιμὴν τοῖς γενητοῖς παρέχητε. Ἐπεὶ ὥρα ὑμᾶς καὶ τοῦ ἀρχιτέκτονος τὴν τιμὴν εἰς τὴν ὑπ' αὐτοῦ γενομένην οἰκίαν μεταφέρειν, ἢ τὴν τοῦ στρατηγοῦ εἰς τὸν στρατιώτην. Τί τοίνυν πρὸς ταῦτα λέγετε, ἵνα γνῶμεν, εἰ ἄξιόν τι χλεύης ὁ σταυρὸς ἔχει; Ἐκείνων δὲ διαπορούντων, καὶ στρεφομένων ὧδε κἀκεῖσε, μειδιάσας ὁ Ἀντώνιος ἔφη πάλιν δι' ἑρμηνέως· Ταῦτα μὲν καὶ ἀπ' αὐτῆς τῆς ὄψεως ἔχει τὸν ἔλεγχον· ἐπειδὴ δὲ μᾶλλον ὑμεῖς τοῖς ἀποδεικτικοῖς λόγοις ἐπερείδεσθε, καὶ ταύτην ἔχοντες τὴν τέχνην, βούλεσθε καὶ ἡμᾶς μὴ ἄνευ τῆς διὰ τῶν λόγων ἀποδείξεως θεοσεβεῖν· εἴπατε πρῶτον ὑμεῖς, τὰ πράγματα, καὶ μάλιστα ἡ περὶ τοῦ Θεοῦ γνῶσις, πῶς ἀκριβῶς διαγινώσκεται, δι' ἀποδείξεως λόγων, ἢ δι' ἐνεργείας πίστεως; καὶ τί πρεσβύτερόν ἐστιν, ἡ δι' ἐνεργείας πίστις, ἢ ἡ διὰ λόγων ἀπόδειξις; Τῶν δὲ ἀποκριναμένων, πρεσβυτέραν εἶναι τὴν δι' ἐνεργείας πίστιν, καὶ ταύτην εἶναι τὴν ἀκριβῆ γνῶσιν· ἔφη ὁ Ἀντώνιος· Καλῶς εἴπατε· ἡ μὲν γὰρ πίστις ἀπὸ διαθέσεως ψυχῆς γίνεται· ἡ δὲ διαλεκτικὴ ἀπὸ τέχνης τῶν συντιθέντων ἐστίν. Οὐκοῦν οἷς πάρεστιν ἡ διὰ πίστεως ἐνέργεια, τούτοις οὐκ ἀναγκαία, ἢ τάχα καὶ περιττὴ ἡ διὰ λόγων ἀπόδειξις. Καὶ γὰρ ὅπερ ἡμεῖς ἐκ πίστεως νοοῦμεν, τοῦτο ὑμεῖς διὰ λόγων κατασκευάζειν πειρᾶσθε· καὶ πολλάκις οὐδὲ φράσαι ἃ νοοῦμεν δύνασθε· ὥστε βελτίων καὶ ὀχυρωτέρα ἡ διὰ πίστεως ἐνέργεια τῶν σοφιστικῶν ὑμῶν συλλογισμῶν. Ἡμεῖς τοίνυν οἱ Χριστιανοὶ οὐκ ἐν σοφίᾳ λόγων Ἑλληνικῶν ἔχομεν τὸ μυστήριον· ἀλλ' ἐν δυνάμει πίστεως ἐπιχορηγουμένης ἡμῖν διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ παρὰ Θεοῦ. Καὶ ὅτι ἀληθής ἐστιν ὁ λόγος, ἰδοὺ νῦν, μὴ μαθόντες ἡμεῖς γράμματα, πιστεύομεν εἰς τὸν Θεὸν, ἐπιγινώσκοντες διὰ τῶν ποιημάτων αὐτοῦ τὴν εἰς πάντα πρόνοιαν. Καὶ ὅτι ἐνεργής ἐστιν ἡ πίστις ἡμῶν, ἰδοὺ νῦν ἡμεῖς ἐπερειδόμεθα τῇ πίστει τῇ εἰς τὸν Χριστὸν, ὑμεῖς δὲ σοφιστικαῖς λογομαχίαις. Καὶ τὰ μὲν παρ' ὑμῖν τῶν εἰδώλων φάσματα καταργεῖται, ἡ δὲ παρ' ἡμῖν πίστις ἐπεκτείνεται πανταχοῦ. Καὶ ὑμεῖς μὲν συλλογιζόμενοι καὶ σοφιζόμενοι, οὐ μεταπείθετε ἀπὸ Χριστιανισμοῦ εἰς Ἑλληνισμόν· ἡμεῖς δὲ τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν διδάσκοντες, ψιλοῦμεν ὑμῖν τὴν δεισιδαιμονίαν, ἐπιγινωσκόντων πάντων τὸν Χριστὸν εἶναι Θεὸν, καὶ τοῦ Θεοῦ Υἱόν. Καὶ ὑμεῖς μὲν τῇ καλλιεπείᾳ οὐκ ἐμποδίζετε τὴν τοῦ Χριστοῦ διδασκαλίαν· ἡμεῖς δὲ, ὀνομάζοντες τὸν ἐσταυρωμένον Χριστὸν, πάντας διώκομεν δαίμονας, οὓς ὑμεῖς φοβεῖσθε ὡς θεούς. Καὶ ἔνθα τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ γίνεται, ἀσθενεῖ μὲν μαγεία, οὐκ ἐνεργεῖ δὲ φαρμακεία. Εἴπατε γοῦν, ποῦ νῦν ὑμῶν τὰ μαντεῖα; ποῦ αἱ τῶν Αἰγυπτίων ἐπαοιδαί; ποῦ τῶν μάγων αἱ φαντασίαι; πότε ταῦτα πάντα πέπαυται καὶ ἠσθένησεν, εἰ μὴ ὅτε ὁ τοῦ Χριστοῦ σταυρὸς γέγονεν; Ἆρα οὖν ἄξιος οὗτος χλεύης, ἢ μᾶλλον τὰ καταργούμενα παρ' αὐτοῦ καὶ ἐλεγχόμενα ἀσθενῆ; Καὶ γὰρ καὶ τοῦτο θαυμαστόν ἐστιν· ὅτι τὰ μὲν ὑμέτερα οὐδέποτε ἐδιώχθη, ἀλλὰ καὶ παρὰ ἀνθρώπων κατὰ πόλιν τιμᾶται· οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ διώκονται, καὶ μᾶλλον τὰ παρ' ἡμῖν ὑπὲρ τὰ ὑμέτερα ἀνθεῖ καὶ πληθύνει. Καὶ τὰ μὲν ὑμέτερα εὐφημούμενα καὶ περικλειόμενα διαφθείρεται· ἡ δὲ τοῦ Χριστοῦ πίστις καὶ ἡ διδασκαλία, χλευαζομένη παρ' ὑμῶν, καὶ διωχθεῖσα παρὰ βασιλέων πολλάκις, πεπλήρωκε τὴν οἰκουμένην. Πότε γὰρ οὕτω θεογνωσία ἐξέλαμψεν; ἢ πότε οὕτω σωφροσύνη καὶ ἀρετὴ παρθενίας ἐφάνη; ἢ πότε οὕτως ὁ θάνατος κατεφρονήθη, εἰ μὴ ὅτε ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ γέγονε; Τοῦτο δὲ οὐδεὶς ἀμφιβάλλει βλέπων τοὺς μάρτυρας διὰ τὸν Χριστὸν καταφρονοῦντας τοῦ θανάτου, βλέπων τὰς τῆς Ἐκκλησίας παρθένους διὰ τὸν Χριστὸν καθαρὰ καὶ ἀμίαντα τὰ σώματα φυλαττούσας. Καὶ ἔστι μὲν ἱκανὰ ταῦτα τεκμήρια δεῖξαι τὴν κατὰ Χριστὸν πίστιν μόνην ἀληθῆ εἶναι εἰς θεοσέβειαν. Ἰδοὺ ἀκμὴν ὑμεῖς ἀπιστεῖτε ζητοῦντες τοὺς ἐκ τῶν λόγων συλλογισμούς. Ἡμεῖς μὲν οὐκ ἐν πειθοῖς σοφίας Ἑλληνικῆς λόγοις, ὡς εἶπεν ὁ διδάσκαλος ἡμῶν, ἀποδείκνυμεν· τῇ δὲ πίστει πείθομεν ἐναργῶς προλαμβανούσῃ τὴν ἐκ τῶν λόγων κατασκευήν. Ἰδοὺ πάρεισιν ὧδε ὑπὸ δαιμόνων πάσχοντες· ἦσαν δέ τινες ἐλθόντες πρὸς αὐτὸν ὑπὸ δαιμόνων ἐνοχλούμενοι, καὶ παραγαγὼν αὐτοὺς εἰς τὸ μέσον, ἔφη· Ἢ ὑμεῖς τοῖς συλλογισμοῖς αὐτῶν, καὶ ᾗ ἂν βούλησθε τέχνῃ ἢ μαγείᾳ, ἐπικαλούμενοι τὰ εἴδωλα ἑαυτῶν, καθαρίσατε αὐτούς· ἢ, εἰ μὴ δύνασθε, κατάθεσθε τὴν πρὸς ἡμᾶς μάχην, καὶ ὄψεσθε τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ τὴν δύναμιν. Καὶ ταῦτα εἰπὼν, ἐπεκαλέσατο τὸν Χριστὸν, ἐσφράγισέ τε τοὺς πάσχοντας τῷ σημείῳ τοῦ σταυροῦ δεύτερον καὶ τρίτον. Καὶ εὐθὺς ἔστησαν οἱ ἄνθρωποι ὁλόκληροι, σωφρονοῦντες καὶ εὐχαριστοῦντες τῷ Κυρίῳ λοιπόν. Καὶ οἱ μὲν λεγόμενοι φιλόσοφοι ἐθαύμαζον, καὶ ἀληθῶς ἐξεπλήττοντο ἐπὶ τῇ συνέσει τοῦ ἀνδρὸς, καὶ τῷ γενομένῳ σημείῳ· ὁ δὲ Ἀντώνιος ἔφη, Τί θαυμάζετε ἐπὶ τούτῳ; οὐκ ἐσμὲν ἡμεῖς οἱ ποιοῦντες, ἀλλ' ὁ Χριστός ἐστιν, ὁ διὰ τῶν εἰς αὐτὸν πιστευόντων ταῦτα ποιῶν. Πιστεύσατε οὖν καὶ ὑμεῖς· καὶ ὄψεσθε, ὅτι οὐ τέχνη λόγων τὰ παρ' ἡμῖν ἐστιν, ἀλλὰ πίστις δι' ἀγάπης τῆς εἰς τὸν Χριστὸν ἐνεργουμένης· ἥντινα ἐὰν σχοίητε καὶ ὑμεῖς, οὐκέτι τὰς διὰ λόγων ἀποδείξεις ζητήσετε· ἀλλ' αὐτάρκη τὴν εἰς τὸν Χριστὸν πίστιν ἡγήσεσθε. Ταῦτα τοῦ Ἀντωνίου τὰ ῥήματα· ἐκεῖνοι δὲ καὶ ἐν τούτῳ θαυμάζοντες, ἀνεχώρουν, κατασπαζόμενοι αὐτὸν, καὶ ὁμολογοῦντες ὠφελεῖσθαι παρ' αὐτοῦ. Μεταγραφή: Κάποτε λοιπόν δύο φιλόσοφοι ήλθαν προς αυτόν, ειδωλολάτρες, που νόμιζαν ότι μπορούν να ελέγξουν τον Αντώνιο. Ήταν στο όρος το έξω. Ο Αντώιος κατάλαβε ποιοί άνθρωποι είναι όταν τους είδε και εξήλθε προς αυτούς και είπε με διερμηνέα: "Γιατί τόσο πολύ κοπιάσατε να έλθετε, ω φιλόσοφοι, προς ανόητο άνθρωπο;" Όταν είπαν αυτοί ότι δεν είναι ανόητος, αλλά και πολύ φρόνιμος, είπε προς αυτούς: "Αν μεν προς ανόητο ήλθατε, περιττός ο κόπος σας. Αν όμως θεωρείτε ότι είμαι φρόνιμος, να γίνετε όπως είμαι εγώ. Επειδή πρέπει να μιμούμαστε τα καλά. Και αν μεν εγώ ερχόμουν προς εσάς, τότε θα εμιμόμουν εσάς. Αν όμως εσείς (ήλθατε) προς εμένα, να γίνετε όπως εγώ. Επειδή είμαι Χριστιανός. Αυτοί θαυμάζοντας ανεχώρησαν επειδή έβλεπαν και τους δαίμονες να φοβούνται τον Αντώνιο.
Όταν άλλοι από αυτούς τον συνάντησαν προς το όρος το έξω και νόμισαν ότι θα τον χλευάσουν επειδή δεν είχε μάθει γράμματα, είπε προς αυτούς ο Αντώνιος: "Εσείς τι λέτε; Ποιό είναι πρώτο, ο νους ή τα γράμματα; και ποιό είναι αίτιο ποίου, ο νους των γραμμάτων, ή τα γράμματα του νου;" Όταν αυτοί απάντησαν ότι πρώτος είναι ο νους και αυτός είναι ο εφευρέτης των γραμμάτων, τους είπε ο Αντώνιος: "Σε όποιον λοιπόν ο νους υγιαίνει, σε αυτόν δεν είναι αναγκαία τα γράμματα". Με αυτό και τους παρόντες και αυτούς εξέπληξε. Απήλθαν λοιπόν θαυμάζοντας, επειδή τόση πολλή σύνεση έβλεπαν σε αγράματο άνθρωπο. Και επειδή δεν είχε άγριο το ήθος, λόγω του ότι ανατράφηκε στο όρος και εκεί εγέρασε, αλλά ήταν γεμάτος χάρη και κοινωνικός. Και τον λόγο τον είχε νοστιμίσει με το θείο αλάτι, έτσι ώστε κανείς δεν τον φθονούσε, αλλά να χαίρονται με αυτόν, όλοι όσοι έρχονταν προς αυτόν.
Μετά από αυτά έτυχε να έλθουν πάλι μερικοί από αυτούς. Κι ήταν από αυτούς που οι ειδωλολάτρες θεωρούσαν σοφούς. Και απαιτούσαν λόγο από αυτόν λόγο περί της πίστης μας στον Χριστό. Και επεχείρησαν να μιλήσουν για το κήρυγμα του Θείου Σταυρού και ήθελαν να χλευάσουν.
Ο Αντώνιος λυπήθηκε την άγνοιά τους, έλεγε με διερμηνέα, που καλώς διερμήνευε: "Τι είναι καλύτερο; Να ομολογούμε τον Σταυρό ή μοιχείες και δολοφονίες παιδιών να προσάπτετε σε αυτούς που ονομάζετε θεούς; Επειδή το πρώτο που λέμε εμείς είναι απόδειξη ανδρείας και γνώρισμα καταφρονήσεως θανάτου, ενώ τα δικά σας είναι ασέλγειας πάθη. Έπειτα τι είναι καλύτερο να λέμε, ότι ο Λόγος του Θεού δεν μεταβλήθηκε, αλλά παραμένοντας ο Ίδιος, για την σωτηρία και την ευεργεσία των ανθρώπων, έλαβε σώμα ανθρώπινο, έτσι ώστε να κοινωνήσει την ανθρώπινη φύση και να κάνει τους ανθρώπους να κοινωνήσουν την θεία και νοερή φύση, ή να εξομοιώνετε τον Θεό με άλογα ζώα, και για αυτό να σέβεστε τετράποδα κι ερπετά και ομοιώματα από ανθρώπους; Επειδή αυτά είναι τα σεβάσματα σε εσάς τους σοφούς.
Και πως τολμάτε να μας χλευάζετε εμάς επειδή λέμε ότι ο Χριστός φανερώθηκε σαν άνθρωπος, όταν εσείς λέτε ότι η ψυχή χωρίστηκε από τον ουρανό, και λέτε ότι πλανήθηκε η ψυχή και έπεσε από την αψίδα των ουρανών σε σώμα, και μακάρι σε ανθρώπινο, και όχι και σε τετράποδα και σε ερπετά να έρχεται και να πέφτει. Επειδή η δική μας πίστη λέει την παρουσία του Χριστού λόγω της της σωτηρίας των ανθρώπων. Εσείς όμως πλανάσθε όταν λέτε για ψυχή αγέννητη (αδημιούργητη). Και εμείς πιστεύουμε στο δυνατό και φιλάνθρωπο της Πρόνοιας, ότι και αυτό δεν ήταν αδύνατο στον Θεό, όμως εσείς, λέτε ότι η ψυχή είναι εικόνα του Νου, και της προσάπτετε πτώσεις και μυθολογείτε ότι είναι μεταβλητή. Και λοιπόν λόγω της ψυχής και τον νουν τον θεωρείτε τρεπτό. Επειδή όποια είναι η εικόνα, έτσι είναι και εκείνο, του οποίου είναι εικόνα Όταν σχετικά με το νου τέτοια νομίζετε, να θυμάστε ότι σε αυτόν ον Πατέρα του νου βλαστημάτε.
Και για τον Σταυρό τι καλύτερο μπορείτε να πείτε; Να υπομένει τον Σταυρό, όταν γίνεται σχέδιο εναντίον Του από πονηρούς ανθρώπους και να μην φοβάται τον θάνατο που οπωσδήποτε συνεπάγεται. Ή τις πλάνες για τον Όσιρι και την Ίσιδα και κακά σχέδια του Τυφώνα και την φυγή του Κρόνου και τα πως έφαγε τα παιδιά του και τις πατροκτονίες να μυθολογεί; Επειδή αυτά είναι το δικά σας σοφά. Πως, αν και χλευάζετε τον Σταυρό, δεν θαυμάζετε την Ανάσταση; Επειδή αυτοί (οι Ευαγγελιστές) που έγραψαν αυτό, έγραψαν και εκείνο. Ή γιατί ενώ θυμάστε τον Σταυρό, σιωπάτε για τους αναστημένους νεκρούς, και τους τυφλούς που ανέβλεψαν, και τους θεραπευμένους παραλύτους, και τους λεπρούς που καθαρίστηκαν, και την πεζοπορία πάνω στην θάλασσα, και για τα άλλα σημάδια και τεράστια, τα οποία όχι πλέον άνθρωπο, αλλά Θεό αποδεικνύουν τον Χριστό; Μου φαίνεται ότι πολύ αδικείτε τους εαυτούς σας και ότι δεν διαβάζετε γνήσια τις Γραφές μας. Αλλά να διαβάζετε και να βλέπετε ότι αυτά που έκανε ο Χριστός, τον αποδεικνύουν Θεό, που ήλθε για την σωτηρία των ανθρώπων.
Πείτε μας κι εσείς τα δικά σας. Τι μπορείτε να πείτε για τα μη λογικά, παρά για την μη λογική και την αγριότητα; Αν, όπως ακούω, θέλετε να πείτε ότι τα λέτε σαν μύθους και μιλάτε αλληγορικά για την αρπαγή της Κόρης (Περσεφόνης) στην γη, και την αναπηρία του Ηφαίστου στην φωτιά, και την Ήρα στον αέρα, και τον Απόλλωνα στον ήλιο, και την ʼρτεμη στην Σελήνη, και τον Ποσειδώνα στην θάλασσα. Όχι κάτι λιγότερο, αυτόν τον Θεό δεν τον σέβεσθε, αλλά την κτίση λατρεύετε, αντί τον Θεό, που έκτισε τα πάντα. Επειδή αν είναι όμορφη η κτίση, αυτά τα ταιριάξατε, αλλά έπρεπε μέχρι μόνο να θαυμάσετε και να μην θεοποιήσετε τα κατασκευασμένα. Για να μην παρέχετε την τιμή του Δημιουργού στα δημιουργήματα. Επειδή είναι ώρα για εσάς και του αρχιτέκτονα την τιμή να μεταφέρετε στο σπίτι που έγινε από αυτόν, ή την (τιμή) του στρατηγού στον στρατιώτη.
Τι λέτε για αυτά, για να ξέρουμε, αν έχει άξιο σε κάτι για χλευασμό ο σταυρός; Επειδή εκείνοι βρέθηκαν σε αμηχανία και στριφογύριζαν από εδώ κι εκεί, αφού χαμογέλασε ο Αντώνιος, είπε πάλι με διερμηνέα: Αυτά και έχουν τον έλεγχο με όσα είπαμε. Επειδή εσείς περισσότερο στηρίζεστε στους αποδεικτικούς λόγους, έχοντας αυτήν την τέχνη, θέλετε κι εμείς να είμαστε θεοσεβείς χωρίς λογικές αποδείξεις. Πείτε μας πρώτα εσείς τα πράγματα και μάλιστα η γνώση για το Θεό πως ακριβώς γίνεται με τις λογικές αποδείξεις ή με την ενέργεια της πίστεως; Και ποιο είναι το πρώτο; η ενέργεια της πίστεως ή οι λογικές αποδείξεις; Όταν απάντησαν ότι είναι πρώτο η ενέργεια της πίστεως και ότι αυτή είναι η ακριβής γνώση, είπε ο Αντώνιος: Καλώς είπατε, γιατί η πίστη γίνεται από την διάθεση της ψυχής, αλλά διαλεκτική από την τέχνη των συνδυασμών. Λοιπόν, σε όσους υπάρχει η ενέργεια της πίστεως, δεν είναι αναγκαία ή ίσως και περιττή η λογική απόδειξη. Και επειδή αυτό ακριβώς, που εμείς κατανοούμε, αυτό εσείς προσπαθείτε να το κατασκευάσετε με τα λόγια. Και πολλές φορές ούτε να εκφράσετε μπορείτε αυτά που κατανοούμε. Ώστε καλύτερη και ισχυρότερη είναι η ενέργεια της πίστεως από τους σοφιστικούς σας συλλογισμούς. Εμείς οι Χριστιανοί δεν έχουμε (βασίσει) το μυστήριο της σε ελληνικούς φιλοσοφικούς συλλογισμούς, αλλά στην δύναμη της πίστεως, που μας επιχορηγείται από τον Θεό, δια του Ιησού Χριστού. Και ότι ο λόγος αυτός είναι αληθινός, να τώρα, αν και δεν μάθαμε γράμματα, πιστεύουμε στον Θεό, γνωρίζοντας από τα δημιουργήματα Του την Πρόνοια για τα πάντα. Και ότι είναι ενεργή η πίστη μας, να τώρα, που εμείς στηριζόμαστε στην πίστη προς τον Χριστό, εσείς, όμως (στηρίζεστε) σε σοφιστικές λογομαχίες. Και τα ομοιώματα των ειδώλων, που έχετε, καταργούνται, η δική μας, όμως πίστη επεκτείνεται παντού. Και εσείς, με τους συλλογισμούς και τα σοφίσματά σας, δεν πείθετε (κανένα να επιστρέψει) από τον Χριστιανισμό στον Ελληνισμό. Ενώ, εμείς, διδάσκοντας την πίστη προς τον Χριστό, ξεγυμνώνουμε την δική σας δεισιδαιμονία, επειδή ξέρουμε ότι ο Χριστός είναι Θεός και του Θεού Υιός. Και εσείς, με τα όμορφα λόγια, δεν εμποδίζετε την διδασκαλία του Χριστού, εμείς, όμως, ονομάζοντας τον εσταυρωμένο Χριστό, διώχνουμε όλους τους δαίμονες, τους οποίους εσείς φοβάστε σαν θεούς. Και όπου γίνεται το σημείο του Σταυρού, αδυνατίζει η μαγεία και δεν ενεργεί η φαρμακεία. Πείτε μας, λοιπόν, που είναι τώρα τα μαντεία; Που τα μαγικά άσματα των Αιγυπτίων; Που οι φαντασίες των μάγων; Πότε αυτά έπαυσαν και αδυνάτησαν, παρά τότε που έγινε ο Σταυρός του Χριστού;
ʼρα λοιπόν είναι άξιος χλεύης τούτος (ο Σταυρός) ή μάλλον αυτά που καταργήθηκαν από αυτόν και αποδείχτηκαν αδύναμα; Επειδή και τούτο είναι αξιοθαύμαστο: ότι τα δικά σας ουδέποτε εδιώχθηκαν, αλλά σε κάθε πόλη τιμώνται από τους ανθρώπους, ενώ οι (πιστοί) του Χριστού διώκονται και περισσότερο τα δικά μας από τα δικά σας ανθούν και πληθαίνουν. Και τα δικά σας, αν και τιμώνται και προφυλάσσονται, καταστρέφονται, αλλά η πίστη και διδασκαλία του Χριστού, αν και χλευάζεται από εσάς και πολλές φορές εδιώχθηκε από τους βασιλείς, έχει γεμίσει την οικουμένη. Επειδή πότε (άλλοτε) εξέλαμψε έτσι η θεογνωσία; Και πότε φανερώθηκε έτσι η σωφροσύνη και η αρετή της παρθενίας; Και πότε περιφρονήθηκε έτσι ο θάνατος παρά τότε που πραγματοποιήθηκε ο Σταυρός του Χριστού; Για τούτο κανείς δεν αμφιβάλλει όταν βλέπει τους μάρτυρες για τον Χριστό να περιφρονούν τον θάνατο και όταν βλέπει τις παρθένες (μοναχές) της Εκκλησίας για τον Χριστό να φυλάνε καθαρά και αμόλυντα τα σώματα.
Και είναι αρκετά αυτά τα τεκμήρια για να δείξουμε ότι η κατά Χριστό πίστη είναι η μόνη αληθινή προς την θεοσέβεια. Να, ακόμα εσείς απιστείτε, γιατί ζητάτε αποδεικτικούς συλλογισμούς. Εμείς δεν αποδεικνύουμε με πειστικούς λόγους Ελληνικής σοφίας, όπως είπε ο δάσκαλός μας (Παύλος - Α’ Κορ. β, 4), αλλά πείθομε ολοφάνερα με την πίστη, η οποία υπερέχει από την κατασκευή των συλλογισμών.
Να, είναι παρόντες δύο πάσχοντες από δαιμόνια. Ήταν μερικοί, που ήλθαν προς αυτόν ενοχλούμενοι από δαιμόνια και τους έφερε στο μέσον, είπε: "Ή εσείς με τους συλλογισμούς σας και με όποια τα τέχνη ή μαγεία θέλετε, επικαλεστείτε τα είδωλά σας και καθαρίστε τους. Ή, αν δεν μπορείτε, σταματήστε την μάχη προς εμάς και θα δείτε την δύναμη του Σταυρού του Χριστού". Και αφού είπε αυτά, επικαλέστηκε τον Χριστό και σφράγισε τους πάσχοντες με το σημείο του Σταυρού δύο και τρεις φορές. Και αμέσως στήθηκαν οι άνθρωποι σώοι, σώφρονες και ευχαριστώντας λοιπόν τον Κύριο. Και οι λεγόμενοι φιλόσοφοι θαύμαζαν και αληθινά εξεπλάγησαν για την σύνεση του άντρα (Αντωνίου) και για το γινόμενο σημάδι (θαύμα). Ο Αντώνιος είπε: "Τι θαυμάζετε με αυτό; Δεν είμαστε εμείς, που το κάναμε, αλλά ο Χριστός είναι, που τα κάνει, δια μέσου αυτών που πιστεύουν σε Αυτόν. Πιστέψτε, λοιπόν, κι εσείς κα θα δείτε, ότι δεν είναι τέχνη λόγων τα δικά μας, αλλά πίστη δια αγάπης, που ενεργοποιείται στον Χριστό. Την οποία, εάν έχετε κι εσείς, δεν θα ζητάτε λογικές αποδείξεις, αλλά θα θεωρήσετε αυτάρκη την πίστη στον Χριστό".
Αυτά ήταν του Αντωνίου τα λόγια. Εκείνοι θαύμασαν και για αυτά, αναχώρησαν κατασπαζόμενοι αυτόν και ομολογούσαν ότι ωφελήθηκαν από αυτόν.

Ομιλία του π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης.

Ομιλία του π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης.

Ο π. Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος μίλησε την 6η Φεβρουαρίου στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατερίνης με θέμα:

"Η Οικονομική κρίση ώς αποτέλεσμα του Εσκοτισμένου Νοός"

O πατέρας Κωνσταντίνος Στρατηγόπουλος Διδάκτωρ Θεολογίας και μεταπτυχιακός στην Οικονομική επιστήμη ανέλυσε με γλαφυρό αλλά και στην συνέχεια με οπτικοακουστικό τρόπο τα αίτια της οικονομικής κρίσης ως αποτέλεσμα του εσκοτισμένου Νοός στην χώρα μας.

Ξεκίνησε αναφέροντας Σοφούς Αρχαίους Έλληνες όπως ο Πλούταρχος, ο οποίος μιλώντας για την οικονομική κρίση στην Αρχαία Αθήνα στο έργο του «Περί του μην δανείζεσθαι» έλεγε πώς εμείς ως υποκειμενικοί παράγοντες ευθυνόμεθα για την κρίση. Υπεύθυνος για την οικονομική κρίση είναι ο εσκοτισμένος νούς, η αιτία της πτώσης του ανθρώπου. Ο Πλάτωνας στους «Βίους του» έγραφε ότι Απαγορεύεται να δανείζεται κανείς νερό από τον γείτονα του εάν δεν βρεί πρώτα το δικό του. Πρώτα εξετάζεις πλούτο δικό σου και εάν δεν έχεις τότε δανείζεσαι από τον πολύ διπλανό σου. Και μόνο για πολύ σημαντικά ζητήματα. Η Τρυφή και η μαλθακότητα αναγκάζουν τους ανθρώπους να δανείζονται (Ρωμαιοκρατία). Ο περιηγητής Παυσανίας είδε την Ελλάδα να καταρρέει (Μονομαχίες αντί τραγωδίες στο θέατρο του Διονύσου). Το περίφημο άγαλμα της Αθηνάς είχε επενδυθεί με μετακινούμενο ένδυμα 40 ταλάντων χρυσού για να μπορεί να αφαιρεθεί και να πουληθεί ο χρυσός σε περίπτωση ανάγκης της Αθήνας όπως και έγινε. Ο Πλούταρχος αναφέρει επίσης πώς όταν οι Καρχηδόνιοι χρειάστηκαν σύρματα, όλες οι γυναίκες της Καρχηδόνας έκοψαν τα μαλλιά τους και με αυτά κατασκευάσαν σύρματα για την Καρχηδόνα. Έδωσαν κάτι από το είναι τους. Ο Βασιλιάς Αντίγονος είδε τον φιλόσοφο Κλεάνθη να αλέθει και σε ερώτηση του πώς το καταδέχεται ο Κλεάνθης του απάντησε πώς «Δεν εγκαταλείπω ούτε την Φιλοσοφία, ούτε όμως και τα ταπεινά πράγματα που μας θρέφουν».

Στις Πράξεις των Αποστόλων οι πρώτοι Χριστιανοί πουλούσαν τα κτήματα τους για αυτούς που τα είχαν ανάγκη γιαυτό και η πρώτες Χριστιανικές κοινότητες ήταν τόσο πετυχημένες. Ο Μάρξ το αντέγραψε κατά το δοκούν σε «Όλα κοινά κατά τις ανάγκες μας».

Ο «Καλλικράτης» διόγκωσε τους Δήμους και έτσι χάθηκε η επικοινωνία των ανθρώπων απομακρύνοντας τους. Δεν βοηθούνται γιατί πλέον δεν γνωρίζονται. Το Ελληνικό γένος έτσι κρατήθηκε στην διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Λειτούργησαν οι κοινότητες και οι Ενορίες. Ο Παπαδιαμάντης με την μικρή γειτονιά του έλεγε ότι δεν θα περιμένουμε το κράτος. Έχουμε χρέος να μην αφήσουμε τον διπλανό μας. Ο διπλανός μας είναι «ο θησαυρός μας», με την έννοια της βοήθειας και της προσφοράς και όχι του ανταγωνισμού. Ξεχάσαμε να ζούμε όλοι μαζί. Να μοιραζόμαστε τις χαρές και τις λύπες. Δημιουργήσαμε ανάγκες πλασματικές και όχι σωτήριες.

Ο π.Κωνσταντίνος αναφέρθηκε στο πείραμα του Μόντρεαλ στο οποίο ρωτήθηκαν άνθρωποι για το πόσο λίγο οι πολύ πιστεύουν ότι θα ζήσουν. Αυτοί οι οποίοι είπαν λίγα χρόνια αναλογικά αγχώθηκαν και πεθάναν νωρίτερα. Το ίδιο λοιπόν γίνεται και με την τρομολαγνεία της τηλεόρασης. Την υποβολή που υφιστάμεθα όλοι μας τα τελευταία 2 χρόνια. Η σύνδεση του ευρώ με την Ε.Κ.Τ. δεν μας επιτρέπει να κάνουμε δική μας οικονομική πολιτική και έχουμε εξαρτηθεί από τους δανειστές μας στους οποίους εκχωρίσαμε μαζί με την Εθνική μας κυριαρχία και την Εθνική αξιοπρέπεια και τον Εθνικό πλούτο για ένα πινάκιο κακομαγειρεμένης φακής. Δεν πρέπει να απελπιζόμαστε, πρέπει να ενωθούμε να συνειδητοποιήσουμε ότι εμείς είμαστε κύριοι του ευατού μας. Με καθαρό νού οφείλουμε να ζήσουμε απλά και ταπεινά με αγάπη. Χριστός και κοινότητα χρειάζεται. Η κατάσταση είναι πλέον στα χέρια του Ρωμιού.

Στην συνέχεια προβλήθηκε 45 λεπτο βίντεο με αποσπάσματα για το πώς φθάσαμε στην κρίση, από ποιους και για ποιο σκοπό. Η επόμενη εκδήλωση της Σχολής Γονέων ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ θα γίνει την Δευτέρα 13 Φεβρουαρίου με επίσημη ομιλήτρια την ηρωική δασκάλα της Θράκης κ. Χαρά Νικοπούλου. Το θέμα της «Η Ειμαρμένη Ζεί».
πηγή Λευτεριά

Θεολογία της απελευθέρωσης: Κοινοτισμός VS ατομικισμός

Θεολογία της απελευθέρωσης: Κοινοτισμός VS ατομικισμός

Shore

Γ.Δ. Καπετανάκης

«O Τρίτος Κόσμος αποκαλύπτεται και μιλά με αυτή τη φωνή… η Ευρώπη μπάζει νερά από όλες τις μεριές. Τι συνέβη λοιπόν; Πολύ απλά το εξής: ότι ήμασταν τα υποκείμενα της ιστορίας και τώρα έχουμε γίνει τα αντικείμενα. Η ισορροπία δυνάμεων έχει ανατραπεί, η ανεξαρτητοποίηση των αποικιών βρίσκεται σε εξέλιξη∙ το μόνο που μπορούν να κάνουν οι μισθοφόροι μας είναι να καθυστερήσουν την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας».
Jean Paul Sartre στον πρόλογο του βιβλίου του Frantz Fanon «Της γης οι κολασμένοι».
Το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου σημαίνει και το τέλος της αποικιοκρατίας, τουλάχιστον όπως τη ξέραμε ως τότε: βασισμένη στην κυριαρχία εθνών – κρατών. Η Λατινική Αμερική γίνεται κι αυτή πεδίο αλλαγών κοινωνικών και πολιτισμικών και δε θα μπορούσαν να λείπουν οι θρησκευτικές μεταλλαγές. Η ΡΚ εκκλησία για χρόνια διοικεί και δυναστεύει τη νότια Αμερική στηρίζοντας τα καθεστώτα και τούμπαλιν.
Η πρώτη αντίδραση στο Βατικανό σημειώνεται ήδη το 1511 με τον Αntonio de Montesintos να τάσσεται υπέρ των Intios και να εναντιώνεται στους αποικιοκράτες. Η Γ΄ Σύνοδος του Μεξικού και οι σύνοδοι της Λίμας τον 16οαιώνα ήταν η εφαρμογή στη λατινική Αμερική της Συνόδου του Τριδέντου, η λατινοαμερικανική Σύνοδος του 1899 ήταν η εφαρμογή της Α΄ Βατικανής συνόδου αλλά η διάσκεψη του Μεντελλίν, που είναι η κορύφωση του νέου κινήματος, αποτελεί ερμηνευτική προσέγγιση της Β΄ Βατικανής συνόδου. Το ρεύμα εναντίωσης μεγαλώνει ως τον 19ο αιώνα με τους Hidalgo και Morelos και κορυφώνεται στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα δίνοντάς μας τη δυνατότητα να το χωρίσουμε σε περιόδους:
ü Προετοιμασίας: 1962-1968. Από τη 2ηΒατικανή Σύνοδο μέχρι τη διάσκεψη του Μεντελλίν.
ü Διατύπωσης: 1968 – 1975. Από τη του Μεντελλίν σε αυτήν του Ντητρόιτ και
ü Συστηματοποίησης: 1976 ως και σήμερα. Η επαφή με τις άλλες θεολογίες της απελευθέρωσης (μαύρη, φεμινιστική, Τρίτου Κόσμου) δημιουργεί τον Οικουμενικό Σύνδεσμο Θεολόγων του Τρίτου Κόσμου (ASETT/EATWOTT) και η παραγωγή κειμένων συνεχίζεται, με αποκορύφωμα την 50 τόμων σειρά: «Βιβλιοθήκη της θεολογίας της απελευθέρωσης». (Gibellini, 2002:429-430)
Α. Χριστολογία της θεολογίας της απελευθέρωσης:
Ο Ιησούς Χριστός ως ελευθερωτής είναι ο βασικός άξονας της θεολογικής σκέψης που συμπυκνώνει οLeonardo Boff στο έργο του “Gesu Cristo liberatore” (1972): «Ίσως η καταλληλότερη λέξη να είναι εκείνη του ελευθερωτή της καταπιεσμένης συνείδησης από την αμαρτία και από κάθε είδους αλλοτρίωση, ελευθερωτή από τη ζοφερή ανθρώπινη κατάσταση σε σχέση προς τον κόσμο, τον άλλο και το Θεό». Η ουτοπία της ελευθερίας αποκτά τόπο στην ιστορία με τη σταύρωση και την Ανάσταση του Ιησού. Ο βίαιος θάνατός του είναι η αντί – δραση στη δική του απελευθερωτική δράση.
Ο χριστιανός κάθε εποχής, καλείται να μιμηθεί το Χριστό και έτσι δημιουργείται μια Χριστολογία εκκλησιαστική με σημείο αναφοράς όχι τις πρωτογενείς χριστιανικές κοινότητες αλλά τις σύγχρονες της Λατινικής Αμερικής. «Η συνειδητή απόφαση του ανθρώπου να ακολουθήσει το δρόμο του Ιησού είναι ο πρωτογενής τόπος κάθε θεολογικής επιστημολογίας» τονίζει ο J. Sobrino “Jesus enAmerica latina” (1982) εστιάζοντας στον κοινωνικό χαρακτήρα της χριστολογίας και συμπερασματικά ο τόπος που πραγματώνεται είναι η εκάστοτε σύγχρονη πραγματικότητα, εν προκειμένω η εκκλησία των φτωχών της Λατινικής Αμερικής.
Η εμμονή στον ιστορικό τόπο δημιουργεί μια Χριστολογία ιστορική, με έμφαση στην ιστορικότητα των γεγονότων κι όχι στη διδασκαλία ή ερμηνεία τους. Ο ιστορικός Ιησούς δημιουργεί την ιστορία του Χριστού και ο πιστός καλείται να την πραγματώσει στο σήμερα. Κάθε τέτοια προσπάθεια της κοινότητας έχει α-σύγκριτο χαρακτήρα με άλλα ιστορικά γεγονότα και μόνο με την Ανάσταση του ιστορικού Ιησού μπορεί να συσχετισθεί και να αποκτήσει αξία, νοούμενη ως υπηρεσία στη Βασιλεία του Θεού. Είναι μια πράξη ελεύθερης απόφασης, χωρίς να εγκλωβίζεται όμως σε φιλελεύθερα ή υλιστικά όρια αυτοπροσδιορισμού, επειδή ακριβώς αρνείται να θεολογικοποιήσει.
Η σκέψη αυτή δημιουργεί και μια Χριστολογία τριαδική. Ο Πατέρας είναι ο έσχατος ορίζοντας, ο Υιός το παράδειγμα επικοινωνίας με τον Πατέρα και η εν Πνεύματι ζωή του Ιησού είναι η πραγματική χριστιανική οντότητα∙ η οντότητα κάθε χριστιανού αλλά και κάθε χριστιανικής κοινότητας, με κεντρικό άξονα τον ιδιωματικό τρόπο ύπαρξης τους: την αγάπη, τη φιλαλληλία. Η υιική σχέση του ιστορικού Ιησού είναι αυτή που μας καταδεικνύει τον προορισμό μας και ενεργοποιεί τη σχέση μας με το συνάνθρωπο. Εστιάζει έτσι, η θεολογία της απελευθέρωσης, ακόμη μια φορά, στη Χριστολογία από κάτω, δίνοντας ενεργητικό ρόλο στον κάθε πιστό. Η απόφαση του ανθρώπου να ακολουθήσει την πορεία του Ιησού αποτελεί τη θεμελιώδη ηθική απαίτηση, το κοινό ιδανικό της χριστιανικής ύπαρξης, της εν Πνεύματι ζωής στη Βασιλεία του Θεού. Ουσιαστικά δηλαδή ο πιστός δημιουργεί τη Βασιλεία αυτή, που δεν πραγματώνεται παρά μόνο στην Εκκλησία.
Β. Εκκλησιολογία της θεολογίας της απελευθέρωσης:
Η Εκκλησία της σιωπής όπως χαρακτηρίστηκαν οι αντιπρόσωποι των λατινοαμερικάνικων κοινοτήτων στη Β΄ Βατικανή Σύνοδο ( μόνο το 22% των συνέδρων και με μικρή παρεμβατικότητα) έβγαλε από την αφάνεια την Εκκλησία των φτωχών. Στη σύνοδο του Τριδέντου δεν συμμετείχαν Λατίνοι επίσκοποι, λόγω της μεγάλης απόστασης κατά τον ισπανικό θρόνο και στην Α΄ Βατικανή μόλις 65 επίσκοποι με μηδαμινή παρεμβατικότητα. Όμως η διάσκεψη του Μεντελλίν μετατρέπει τη σιωπή σε κραυγή των φτωχών. Η ειρήνη δε μπορεί να μετατρέπεται σε καταπίεση στο όνομα του Χριστού και η ευσέβεια να γίνεται όργανο χειραγώγησης.
Γράφει σχετικά ο J. Sobrino (1976) στο “Cristologiadesde America Latina” : «η εικόνα του αφηρημένου, του αδέκαστου και του ισχυρού Χριστού είναι τα θρησκευτικά σύμβολα που έχουν ανάγκη και χρησιμοποιούν συνειδητά ή ανεπίγνωστα οι ισχυροί για να διατηρήσουν την ήπειρό μας στη σημερινή κατάσταση» και ο L.Boff (1981) στο “Jesucristo Liberator: el centro de la fe en la periferia delmundo”: «η εικόνα ενός Ιησού ελευθερωτή είναι πολύ διαφορετική από εκείνη του Χριστού ουράνιου μονάρχη της επίσημης δογματικής ευσέβειας ή από την εικόνα του ηττημένου και πάσχοντος Χριστού της λαϊκής ευσέβειας». Θέτει λοιπόν η θεολογία της απελευθέρωσης στην εκκλησία το θέμα της αποστολής και των ελεύθερων επιλογών απέναντι στον κόσμο που προσπαθεί να ευαγγελίσει.
Ο κόσμος και η εκκλησία είναι άμεσα συνδεδεμένοι και στην ευρωπαϊκή πολιτική θεολογία των Moltmann, Metzκι άλλων. Όμως αναφέρονται στον ενηλικιωμένο κόσμο της εκκοσμίκευσης ενώ οι Λατινοαμερικάνοι μιλούν για τον κόσμο της φτώχειας και της αδικίας, αποδίδοντας μάλιστα μεγαλύτερη σημασία στο εδώ και τώρα από την υπερκόσμια εσχατολογική σωτηρία.
Η Εκκλησία, ως λαός του Θεού πρέπει να απαλλαχθεί από την κληρικοκρατία ως δείγμα ενότητας και ισότητας όλων των συμμετεχόντων. Ο Gustavo Guıtıerrez στη μελέτη του «Θεολογία από την αθέατη πλευρά της ιστορίας» έγραφε: «Αυτήν την εποχή δίνεται ολοένα και σαφέστερα η εντύπωση σε πολλούς χριστιανούς ότι η εκκλησία, αν θέλει πραγματικά να είναι πιστή στον Θεό του Ιησού Χριστού, πρέπει να συνειδητοποιήσει για τον εαυτό της ότι ξεκινά από κάτω, από τους φτωχούς αυτού του κόσμου, από τις αξίες που γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης, από τις υποτιμημένες φυλές, από τους περιθωριοποιημένους πολιτισμούς. Πρέπει να κατέλθει στον Άδη αυτού του κόσμου και να κοινωνήσει με τη δυστυχία, την αδικία, τους αγώνες και τις ελπίδες των κολασμένων της γης, γιατί σε αυτούς ανήκει η Βασιλεία των ουρανών…» . Οι φτωχοί γίνονται ο νέος θεολογικός τόπος και η θεσμική εκκλησία δεν πρέπει να έρθει σε αντιπαράθεση αλλά να μεταμορφωθεί σε λαϊκή εκκλησία αλλάζοντας παράλληλα κι όλη τη δομή του ρωμαιοκαθολικισμού.
Το άνοιγμα αυτό σε μέχρι τότε αγνοημένες μάζες δημιουργεί τον όρο Εκκλησιογένεση. Δεν είναι μόνο μια ανανέωση αλλά δημιουργία νέας εκκλησίας, με νέες δομές και ρόλους. Ο Boff (1981) ερμηνεύοντας τον όρο υποστηρίζει πως το ισχύον εκκλησιαστικό σύστημα χαρακτηρίζεται από μια «θεσμική σκλήρυνση» αποτέλεσμα μιας συγκεκριμένης διαδικασίας, που δε θεραπεύεται αλλά ανατρέπεται, ξαναγίνεται από την αρχή. Και η νέα λαϊκή εκκλησία χαρακτηρίζεται από τα στοιχεία:
ü Γεννιέται στη βάση
ü Γεννιέται από το λόγο του Θεού
ü Η κοινότητα κι η αδελφοσύνη αποτελούν απελευθερωτικό σημείο κι όργανο της
ü Λειτουργεί στην υπηρεσία πίστης και ζωής
ü Αμφισβητεί την ιεραρχολογική δομή και δίνει προτεραιότητα στη χαρισματική ζωή.
Η θεολογία της απελευθέρωσης θα μπορούσε σήμερα να αποτελέσει λύση στην έξαρση του ατομικισμού και του ιδιωτεύειν που μας οδήγησαν στην παγκόσμια οικονομική κρίση και να θυμηθούμε τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄, «είναι όχι μόνο επίκαιρη, αλλά χρήσιμη και αναγκαία» ( 1986, Επιστολή προς την CNBB: εθνική διάσκεψη των επισκόπων της Βραζιλίας)

Κυριακή ΣΤ ' Λουκά - Η αληθινή κοινωνία

Κυριακή ΣΤ ' Λουκά - Η αληθινή κοινωνία

(Λουκ. η΄26-39)                                                (Γαλ. α΄11-19)

Η αληθινή κοινωνία

«ιματισμένον και σωφρονούντα»

Ο άνθρωπο ψάχνει μετά μανίας για τη ελευθερία του, πλην όμως δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που δοκιμάζει στο βάθος μεγάλη απογοήτευση. Ο Χριστός είναι ο αληθινός ελευθερωτής του κόσμου. Ο δαιμονισμένος που παρουσιάζει η σημερινή ευαγγελική περικοπή θεραπεύθηκε μόλις συνάντησε τον Χριστό. Τον είδαμε να μεταβάλλεται ριζικά και να γίνεται νέα ύπαρξη. Από γυμνός γίνεται «ιματισμένος» και από αλλοπρόσαλλος «σωφρονών». Ζούσε πριν σε μνήματα και σε έρημους τόπους, μετά όμως επικοινωνεί και μάλιστα με τον πιο αυθεντικό τρόπο με τους συνανθρώπους του. Η επιθετικότητα και η καταστροφική μανία που τον καταλάμβαναν μεταβάλλονται σε ορμή κοινωνικότητας και σχέσης με τους γύρω του.

Η κοινωνικότητα

Η κοινωνικότητα είναι ουσιώδες γνώρισμα της ανθρώπινης φύσης, γεγονός που αναγνώρισε από την αρχή και η φιλοσοφική σκέψη. Η κοινωνικότητα που εκδηλώνει ο άνθρωπος διαφέρει εκείνης των άλλων δημιουργημάτων και κινείται σ’ ένα τελειότερο ορίζοντα. Αναπτύσσεται μάλιστα και κατακόρυφα ως θρησκευτικότητα.

Η κοινωνικότητα του ανθρώπου εκδηλώνεται σαφώς με την υπέρβαση της ατομικότητάς του. Αυτή πραγματοποιείται με την ανιδιοτελή αγάπη προς τον Θεό και τον πλησίον. Η αγάπη ξεπερνά τα όρια του ατόμου. Γιατί καθιστά τον άνθρωπο πρόσωπο που σπεύδει να συναντήσει τον άλλο με ανοικτές αγκάλες και με πλήρη αποδοχή.

Ο χριστιανός από μια άλλη θεώρηση είναι κατ’ εξοχήν κοινωνικός αλλά και «αντικοινωνικός». Είναι «αντικοινωνικός» γιατί απαρνείται τον κόσμο και τα πράγματα του κόσμου για να δοθεί ολοκληρωτικά στον Θεό. Ταυτόχρονα όμως είναι κοινωνικός γιατί στον Θεό και με τον Θεό βρίσκει την αληθινή αγάπη και κοινωνεί με ολόκληρο τον κόσμο. Όπως ο Χριστός, έτσι και ο πιστός αφήνει τον εαυτό του να γίνει πλησίον για κάθε άνθρωπο. Η πίστη που δεν έχει τις κοινωνικές προεκτάσεις τις οποίες υπαγορεύει η αγάπη είναι πίστη θεωρητική και νεκρή. Ο χριστιανός δεν μπορεί να αισθάνεται ευχαριστημένος όταν κλείνεται στον εαυτό του και αδιαφορεί για τις ανάγκες του πλησίον του.

Τελικά, η αληθινή ανθρώπινη κοινωνία αναπτύσσεται στο πρότυπο της Αγίας Τριάδας. Παρά την ασύλληπτη διαφορά μεταξύ Θεού και ανθρώπου, ο Τρισυπόστατος Θεός προβάλλεται στην Εκκλησία ως πρότυπο για ολόκληρη την ανθρωπότητα και για κάθε άνθρωπο ξεχωριστά. Το Τριαδικό πρότυπο βρίσκει την ιδανική εφαρμογή του στη ζωή της Εκκλησίας. Η Εκκλησία, όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής είναι τύπος και εικόνα «του σύμπαντος κόσμου». Αυτό φανερώνει όχι μόνο τη θέση των χριστιανών μέσα στην κοινωνία, αλλά και την αποστολή της Εκκλησίας στον κόσμο.

Η θεραπεία

Η ένταξη του ανθρώπου στην αληθινή κοινωνία που υπόσχεται η Εκκλησία προϋποθέτει την απελευθέρωσή του αλλά και τη γιατρειά του από τις λογής ασθένειες που τον προσβάλλουν. Ο δαιμονισμένος θεραπεύτηκε από το μεγάλο γιατρό, τον Χριστό. Καμιά ασθένεια, διαβεβαιώνει η Εκκλησία, δεν μένει αθεράπευτη. Ο άνθρωπος που αφήνει την ύπαρξή του να είναι συνδεδεμένη με τον Θεό στο πρόσωπο του Χριστού γιατρεύεται από όλες τις «ασθένειες» που τόσο βασανιστικά τον καθηλώνουν στο κρεβάτι της μοναξιάς και της ακοινωνησίας. Αυτό αποτυπώνεται και στην εξωτερική του εμφάνιση, όπως είδαμε στο θαύμα της θεραπείας του δαιμονισμένου. Η παρουσία της αγάπης του Χριστού έδινε μεγάλη πληρότητα στον εαυτό του ώστε το μόνο που φοβόταν ήταν ο κίνδυνος να περιπέσει στην προηγούμενη κατάστασή του. Ο άνθρωπος που είναι ενωμένος με τον Χριστό αισθάνεται μεγάλη ασφάλεια. Μέσα του κατοικεί ο Χριστός και γι’ αυτό γίνεται απόστολος και μάρτυράς του. Όπως συνέβη με το δαιμονισμένο που «απήλθεν κηρύσσων όσα εποίησεν αυτώ ο Ιησούς».

Αγαπητοί αδελφοί, ο άνθρωπος μπορεί και σήμερα να δεχθεί στη ζωή του τον ελευθερωτή Χριστό. Είναι ο μόνος που μπορεί να τον απαλλάξει από κάθε καταλυτική δύναμη του κακού. Είναι εκείνος που απαλλάσσει τον άνθρωπο από τις δυνάμεις του κακού και το διασώζει με όλα τα χαρακτηριστικά της κατ’ εικόνα Θεού δημιουργίας του. Τον αποκαθιστά στην πιο αυθεντική κοινωνικότηα «ιματισμένον και σωφρονούντα».

Χριστάκης Ευσταθίου, Θεολόγος- Εκκλησία Κύπρου